Dalmacja, kraina historyczna rozciągająca się wzdłuż wschodniego wybrzeża Adriatyku, to nie tylko wakacyjny raj, lecz także scenografia gotowa na plan filmowy. Od antycznych ruin, przez renesansowe katedry, aż po skąpane w słońcu wyspy i wioski ukryte wśród gajów oliwek. W artykule „Fotogeniczna Dalmacja – kadry, które warto zabrać do domu” zabierzemy Cię do najbardziej zachwycających, często niedocenianych zakątków, które warto zatrzymać w obiektywie – nie tylko dla lajków, ale dla wspomnień.
Skorzystaj z Booking.com gdzie znajdziesz najlepsze hotele i apartamenty
Potrzebujesz samochodu podczas wakacji, zarezerwuj z Booking.com lub przez discovercars.com
Wyszukaj najlepsze Kempingi z Suncamp.pl
Promy zarezerwujesz z DirectFerries.com
Najlepsze oferty na bilety lotnicze znajdziesz tutaj
Ciebie to nic nie kosztuje, a ja pozyskam środki na następne artykuły. Z góry Ci dziękuję!
Pałac Dioklecjana w Splicie – Perystyl i Złota Brama
Pałac Dioklecjana, serce Splitu i jeden z najlepiej zachowanych zabytków rzymskiej architektury w Europie. To także miejsce, gdzie historia ożywa na każdym kroku. Zbudowany jako rezydencja cesarza Dioklecjana po jego abdykacji w 305 roku n.e. był ogromnym kompleksem. Połowa stanowiła część mieszkalną, druga zaś koszary i budynki administracyjne. Dzisiejszy Split dosłownie wyrasta z jego murów – kamienice, kawiarnie i sklepy wkomponowane są w struktury pałacowe. Najbardziej malowniczym miejscem pałacu jest Perystyl – marmurowy dziedziniec otoczony kolumnami, gdzie odbywały się niegdyś uroczystości i audiencje cesarskie. Dziś to centrum życia kulturalnego, scena plenerowa i ulubione miejsce fotografów. Perystyl w nocy, z podświetlonymi kolumnami i akompaniamentem lokalnych muzyków, to ujęcie, które trafia do duszy.
Złota Brama – Porta Aurea – była głównym wejściem do pałacu i jej monumentalność do dziś imponuje. W czasach Dioklecjana służyła tylko dla cesarza i jego orszaku. Co ciekawe, na przestrzeni wieków brama została zamurowana i odkryto ją dopiero w XIX wieku. Nad nią wznosi się posąg Grzegorza z Ninu – pocieranie jego palca przynosi szczęście i… kadry z duszą. W okolicy tej części pałacu znajduje się także tzw. Podziemia Pałacu – wykorzystywane nie tylko jako muzeum, ale również jako tło dla scen z „Gry o Tron”.
Zobacz także: Rowerem przez Dalmację – najlepsze trasy wzdłuż wybrzeża
Zatoka Stiniva (wyspa Vis)
Ukryta zatoka Stiniva na wyspie Vis to fenomen natury i miejsce, gdzie kontrast skalnych ścian i turkusowej wody tworzy obraz wart setki ujęć. Otoczona stromymi klifami sięgającymi nawet 35 metrów wysokości, zatoka jest dostępna jedynie pieszo po stromym zboczu lub od strony morza. W średniowieczu była naturalną kryjówką przed piratami i sztormami. Dziś to ulubione miejsce cumowania jachtów i… lotu dronów. Widok z góry – na wąskie przejście prowadzące do laguny i jasny piasek wewnątrz – przypomina ujęcia z reklam rajskich wakacji. Ciekawostką jest, że Stiniva była przez wieki niemal nieznana turystom, dopóki nie trafiła do zestawienia najpiękniejszych europejskich plaż.
Woda w zatoce ma niesamowicie czystą, szmaragdową barwę dzięki wapiennemu podłożu i niewielkiej ilości osadów. Po południu słońce wlewa się przez skalne wejście, oświetlając plażę jak naturalny reflektor. Lokalne legendy mówią, że zatoka służyła jako miejsce ukrycia skarbów przez uciekinierów z pobliskiej Hvaru w czasach wojennych.
Katedra św. Jakuba w Szybeniku (UNESCO)
Położona majestatycznie na wzgórzu z widokiem na zatokę, katedra św. Jakuba to arcydzieło renesansu dalmatyńskiego, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Budowana przez 104 lata (od 1431 do 1535 roku), została wzniesiona wyłącznie z kamienia – bez użycia cegieł czy zaprawy murarskiej. Dzięki temu jest ona unikalnym przypadkiem w historii architektury europejskiej. Projekt rozpoczął Francesco di Giacomo, ale jego dzieło rozwinął i udoskonalił Juraj Dalmatinac – największy rzeźbiarz i architekt XV wieku. Unikatowa jest konstrukcja sklepienia – złożonego z wielkich, kamiennych żeber tworzących harmonijną całość. Jednym z najbardziej znanych elementów świątyni jest fryz z 71 rzeźbami głów – realistycznych portretów mieszkańców XV-wiecznego Szybenika.
Ich miny są tak różnorodne – od poważnych, przez uśmiechnięte, po grymasy zdziwienia – że nie sposób się nie uśmiechnąć robiąc zdjęcie. Wnętrze katedry to mieszanka gotyku i renesansu. Dodatkowo kopuła wznosząca się na 32 metry ponad placem to temat wielu ikonicznych fotografii. Dla najlepszego efektu warto ustawić aparat tuż przy wejściu na plac – zyska się idealne tło z marmurową nawierzchnią i pobliską loggią. Ciekawostką jest, że katedra przetrwała bez uszczerbku wojny bałkańskie – była skrzętnie chroniona przez mieszkańców.
Mury miejskie Dubrownika – widok z Minčety i Fort Lovrijenac
Spacer po murach Dubrownika to nie tylko obowiązek każdego turysty, ale i spełnienie marzeń wielu fotografów. Mające ponad 2 kilometry długości, do 25 metrów wysokości i w niektórych miejscach aż 6 metrów grubości, mury otaczają całe Stare Miasto – od strony lądu i morza. Najwyższy punkt murów – wieża Minčeta – oferuje widok jak z lotu ptaka: ceglaste dachy Dubrownika, zamek św. Jana i błękitne fale odbijające niebo. Wieżę wzniesiono w XV wieku przez słynnego inżyniera Zanoniego z Bergamo i symbolizuje niezdobytą siłę miasta. Z kolei Fort Lovrijenac, leżący po drugiej stronie zatoki, był niegdyś bastionem obronnym, a dziś to ulubione miejsce reżyserów. Znany z epickich scen z „Gry o Tron”, fort zaskakuje surowym pięknem i napisem nad bramą: „Non bene pro toto libertas venditur auro” – „Wolność nie jest na sprzedaż za całe złoto świata”.
Fort wzniesiono w ciągu zaledwie trzech miesięcy w XI wieku. Legendy mówią, że mieszkańcy Dubrownika musieli śpieszyć się, by wyprzedzić Wenecjan planujących budowę konkurencyjnej twierdzy. Zdjęcie tej sentencji na tle murów to nie tylko pamiątka, ale i komentarz do historii. Wczesnym rankiem i późnym popołudniem mury malują się w złocistym świetle – idealnym do zdjęć bez filtrów.
Twierdza św. Mikołaja (Tvrđava sv. Nikole)
Na wejściu do kanału św. Antoniego w Szybeniku, pośród turkusowych wód Adriatyku, wznosi się samotna, potężna Twierdza św. Mikołaja. Wybudowana w XVI wieku przez Wenecjan jako element systemu obronnego chroniącego przed najazdami osmańskimi, już z daleka przypomina zaklęty okręt z kamienia. Jej strategiczne położenie i geometryczna, trójkątna bryła czynią ją idealnym motywem fotograficznym, szczególnie z lotu ptaka.
Twierdzę zaprojektował Michał Sammicheli – jeden z najwybitniejszych inżynierów wojskowych epoki renesansu. Co interesujące – zbudowano ją niemal wyłącznie z cegły i kamienia sprowadzanego z wyspy Korčula. Do dziś przetrwała w niemal niezmienionej formie. W 2017 roku wpisano ją na listę UNESCO jako część systemu weneckich obwarowań morskich. O każdej porze dnia zmienia się gra światła na jej murach – od porannego różu po złociste wieczory. Świetnym kadrem jest ujęcie z małej przystani w pobliżu Zablaće, gdzie twierdza odbija się w wodzie niczym w lustrze.
Fotogeniczna Dalmacja: Stare miasto w Trogirze – portal Radovana i loggia miejska
Trogir, zwany czasem „muzeum na świeżym powietrzu”, to prawdziwy raj dla fotografów, w którym każda uliczka i zaułek emanują historią. W samym centrum miasta znajduje się katedra św. Wawrzyńca ze słynnym portalem Radovana – arcydziełem romańskiej rzeźby. Stworzony w 1240 roku przez lokalnego mistrza Radovana, portal przedstawia sceny z życia Chrystusa, motywy zwierzęce, ale też codzienne życie średniowiecznych mieszkańców Dalmacji. Jego detale – jak wyobrażenie Adama i Ewy wspartych na lwach – są niezwykle ekspresyjne i fotogeniczne.
Tuż obok znajduje się loggia miejska, z której władze Trogiru ogłaszały prawa i decyzje. Kolumny, renesansowe detale i położenie tuż przy rynku czynią ją ulubionym tłem dla sesji ślubnych i plenerów filmowych. Warto zrobić ujęcie z szerokim kątem, obejmując nie tylko loggię, ale też sąsiednią wieżę zegarową. Najlepsze światło złapiesz tu o poranku, gdy kamień zyskuje mleczny połysk.
Kościół św. Donata w Zadarze i rzymskie forum
Symbol Zadaru i jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów sakralnych w całej Chorwacji – Kościół św. Donata – to perła architektury przedromańskiej. Wzniesiony w IX wieku, pierwotnie nosił wezwanie Trójcy Świętej, a obecne imię zyskał na cześć biskupa Donata, który według legendy sam nadzorował jego budowę. W planie centralnym, z grubymi murami i masywną sylwetką, kościół wyróżnia się surowością i monumentalnością.
Tuż obok znajdują się pozostałości rzymskiego forum – z zachowanymi kolumnami, kapitelami, fragmentami rzeźb i płytami posadzkowymi. To największe forum w Dalmacji, datowane na I wiek n.e. – jego relikty tworzą naturalne muzeum na wolnym powietrzu. Fotografowie uwielbiają zestawiać surową bryłę rotundy z delikatnymi cieniami kolumn w złotym świetle zachodzącego słońca. Szczególnie popularne jest ujęcie z dzwonnicy katedry św. Anastazji – z panoramicznym widokiem na całość założenia.
Fotogeniczna Dalmacja: Klasztor franciszkański i studnia w Hvarze
Na uboczu słynnego bulwaru Hvaru, tuż nad brzegiem morza znajuje się dostojny klasztor franciszkański – jedno z najbardziej kontemplacyjnych miejsc na wyspie. Wzniesiony w XV wieku, służył nie tylko celom duchowym, ale i praktycznym – jako schronienie dla mieszkańców w czasie najazdów. Dziedziniec klasztoru to istna oaza zieleni i spokoju, z centralnie umieszczoną studnią z 1520 roku, nad którą pną się bugenwille i oliwki.
Wnętrze klasztoru kryje bibliotekę z unikatowymi manuskryptami i słynny obraz „Ostatnia Wieczerza” przypisywany Matteo Ingoliemu lub jednemu z jego uczniów. Sceneria ta jest uwielbiana przez fotografów poszukujących klimatu starej Europy – zwłaszcza przy porannym świetle.
Port i dzwonnica w Korčuli – miasto w miniaturze
Położona na niewielkim półwyspie Korčula to jedno z najlepiej zachowanych średniowiecznych miast Dalmacji. Często porównywana do Dubrownika, lecz znacznie spokojniejsza, przypomina idealnie zaprojektowaną miniaturę miejską. Wąskie uliczki układają się w charakterystyczny rybi szkielet. Główna oś poprzeczna przecinana jest przez krótkie uliczki po bokach, co chroniło miasto przed wiatrem i gorącem. Serce Korčuli stanowi katedra św. Marka z imponującą dzwonnicą, z której roztacza się widok na czerwone dachy, port, a w oddali na półwysep Pelješac. To z tej wieży powstają najbardziej rozpoznawalne zdjęcia Korčuli. Wnętrze świątyni zdobią dzieła włoskich mistrzów, w tym obraz Tintoretta, co dodatkowo podnosi walory artystyczne miejsca. Port natomiast, z białymi jachtami i kolorowymi łodziami rybackimi, stanowi idealne tło dla ujęć o świcie – kiedy tafla wody jest jak lustro.
Według lokalnej tradycji, Korčula to miejsce urodzenia Marco Polo – i choć historycy spierają się co do prawdziwości tej tezy, urok miasta nie budzi wątpliwości. Każda kamienna ściana, każde schody i krużganki tworzą klimat, który trudno znaleźć gdzie indziej.
Twierdza Fortica (Španjola) nad Hvarem
Z każdej pocztówki z Hvaru spogląda majestatyczna twierdza Fortica, znana także jako Španjola. Położona wysoko nad miastem, oferuje jedną z najbardziej spektakularnych panoram Dalmacji – na starówkę Hvaru, okoliczne zatoki i archipelag Pakleni Otoci. Zbudowana w XVI wieku na fundamentach wcześniejszej fortecy bizantyjskiej, Fortica służyła nie tylko wojsku, ale i mieszkańcom, którzy chronili się tu podczas oblężeń i pirackich ataków.
Wejście na twierdzę prowadzi przez wąskie, brukowane ścieżki wśród cyprysów i piniowych zagajników. Zdjęcia robione z murów twierdzy przy zachodzącym słońcu – gdy miasto Hvar tonie w złocie, a morze nabiera barwy atramentu – uchodzą za jedne z najbardziej pożądanych w całej Dalmacji. W środku można zobaczyć starą cysternę i armaty, które przypominają o obronnym charakterze miejsca.
Fotogeniczna Dalmacja: Źródło rzeki Cetina znane jako „Oko Ziemi”
U podnóża gór Dinara, bije jedno z najbardziej fascynujących źródeł Europy – ujście rzeki Cetina, zwany poetycko „Okiem Ziemi”. Jego niezwykłość polega na krystalicznie czystej wodzie i surrealistycznej kolorystyce – z lotu ptaka źródło przypomina oko o turkusowej tęczówce i czarnej źrenicy, otoczonej bielą wapiennych skał. Źródło osiąga głębokość ponad 150 metrów – do dziś nie zostało całkowicie zbadane, co tylko dodaje mu aury tajemnicy. Dla fotografów jest to lokalizacja wręcz mistyczna – szczególnie o świcie, gdy nad taflą unoszą się mgły, a kolory wody zdają się zmieniać co minutę. Dostęp do źródła prowadzi przez wieś Cetina w regionie Vrlika, a w pobliżu znajduje się niewielka cerkiew św. Spasa z IX wieku – jedno z najstarszych chrześcijańskich miejsc kultu w regionie.
Miejsce to bywa trudne do uchwycenia w pełni bez użycia drona – ale nawet zdjęcia z poziomu gruntu oddają jego niezwykły charakter. Co więcej, przez wieki lokalni mieszkańcy wierzyli, że źródło jest święte i składali tu ofiary – ślady tych praktyk odnajduje się do dziś na dnie jeziora. To obowiązkowy punkt dla każdego, kto szuka ujęć, które poruszają nie tylko oko, ale i wyobraźnię.
Zobacz także: Dalmacja w siedem dni – plan wycieczki
Autorka: Magdalena Łydka – miłośniczka podróży, szczególnie tych na Bałkany. Copywriterka specjalizująca się w tematyce podróżniczej, która pracę w korporacji zastąpiła tworzeniem stron internetowych i podróżowaniem. Każdą wolną chwilę spędza w podróży z dobrą książką i notesem. Autorka kilku ebooków o Chorwacji, Bałkanach i Półwyspie Apenińskim. Ulubione miejsce do pracy: wyspa Korčula w Chorwacji.