Dalmacja – kraina oliwnych drzew, białych kamieni i słońca, które wydaje się nie zachodzić przez całe lato – od wieków fascynuje podróżników. Choć dziś najwięcej uwagi przyciągają Split, Hvar czy Dubrownik, prawdziwe serce Dalmacji bije gdzie indziej. To właśnie na mniej znanych wyspach Dalmacji, kryją się opowieści, które zasługują na opowiedzenie. Wyruszmy więc w podróż przez mało znane wyspy, gdzie historia splata się z teraźniejszością, a atrakcje nie błyszczą neonami, lecz cichym urokiem przeszłości. Co znajdziesz w artykule „Dalmacja wyspiarska: Sekrety mniej znanych wysp Dalmacji„?
- Znajdziesz sprawdzone informacje o noclegach i warunkach do zwiedzania.
- Wyruszysz w faktograficzną podróż po dalmatyńskich wyspach, gdzie każde miejsce ma swoją funkcję, historię i wyjątkowe położenie.
- Poznasz konkretne informacje o wyspach takich jak Šćedro, Krapanj, Zlarin, Biševo, Prvić, Kaprije, Drvenik Veli i Mali.
- Dalmacja wyspiarska: dowiesz się, co warto zobaczyć, co wyróżnia daną wyspę i jak się na nią dostać.
Skorzystaj z Booking.com gdzie znajdziesz najlepsze hotele i apartamenty
Potrzebujesz samochodu podczas wakacji, zarezerwuj z Booking.com lub przez discovercars.com
Wyszukaj najlepsze Kempingi z Suncamp.pl
Promy zarezerwujesz z DirectFerries.com
Najlepsze oferty na bilety lotnicze znajdziesz tutaj
Ciebie to nic nie kosztuje, a ja pozyskam środki na następne artykuły. Z góry Ci dziękuję!
Šćedro – klasztorne ruiny i zatoki ciszy
Šćedro, niewielka wyspa leżąca na południowy wschód od Hvaru, wydaje się wyrwana z zupełnie innej epoki. Nie ma tu samochodów, asfaltowych dróg ani głośnych klubów. Jest za to cisza – przerywana śpiewem cykad. Są także ruiny dominikańskiego klasztoru z XV wieku, których mury pamiętają czasy modlitw, burz i ucieczek przed piratami. Legenda głosi, że klasztor założono w miejscu, gdzie pewien ocalały żeglarz złożył śluby i w dowód wdzięczności postawił pierwszą kaplicę. Z czasem osiedlili się tu dominikanie, którzy przez wieki utrzymywali kontakt z braćmi z Hvaru i Korčuli. Ruiny klasztoru w zatoce Manastir, porośnięte dzikim tymiankiem i figowcami, są dziś jedną z największych atrakcji wyspy. W nielicznych zachowanych murach można odnaleźć fragmenty fresków oraz detale architektoniczne charakterystyczne dla późnego gotyku dalmatyńskiego.
W pobliżu klasztoru odkryto również pozostałości antycznych murów, co wskazuje na wcześniejsze, być może greckie osadnictwo. Zatoki Šćedra – Lovište i Manastir – dziś przyciągają żeglarzy i miłośników dzikiej przyrody. Czysta woda, bogactwo podwodnej fauny i flory oraz niepowtarzalna cisza sprawiają, że wyspa jest idealna do snorkelingu i medytacyjnych spacerów. W zatoce Lovište archeolodzy amatorzy wielokrotnie odnajdywali fragmenty ceramiki z czasów rzymskich statków handlowych, które cumowały tu w drodze do Hvaru i Salony. Nie znajdziesz tu hoteli, ale są gospodarze, którzy wynajmują pokoje w kamiennych domkach z widokiem na krystaliczne morze. Wieczorem można zjeść kolację pod rozgwieżdżonym niebem. Konoby – najczęściej serwują świeżo złowione ryby, chleb pieczony w piecu opalanym drewnem i kieliszek domowej rakiji.
Krapanj – najmniejsza wyspa z wielką duszą
Zaledwie 300 metrów od lądu, naprzeciwko miejscowości Brodarica, leży Krapanj – najmniejsza zamieszkana wyspa Chorwacji. Choć liczy zaledwie 0,36 km², jej historia sięga XVI wieku i związana jest przede wszystkim z połowem i obróbką gąbek. To właśnie mieszkańcy Krapanj jako pierwsi w regionie opanowali trudną i niebezpieczną sztukę nurkowania bez sprzętu – tylko z ciężarkiem i liną. Ten unikalny zawód przyniósł wyspie sławę i dostatek. Dodatkowo jej mieszkańcy uchodzili za jednych z najlepszych nurków w całym basenie Morza Śródziemnego. W XIX wieku na Krapanj istniały dobrze prosperujące warsztaty przetwarzające gąbki, które eksportowano nawet do Włoch i Austro-Węgier. Miejscowe Muzeum Gąbki opowiada historię tej profesji. Można tam zobaczyć starą aparaturę do nurkowania, fotografie pierwszych nurków oraz przykłady gąbek przygotowanych do sprzedaży.
Krapanj to także perła architektury. Ciasne uliczki i niskie, kamienne domy budowane z myślą o ochronie przed silnymi wiatrami, tworzą wyjątkową atmosferę. Centralnym punktem wyspy jest klasztor franciszkanów z XV wieku. Przechowywane są w nim cenne rękopisy oraz relikwiarze, w tym unikalna kolekcja ikon bizantyjskich. Spacer po wyspie to jak podróż w czasie. Nie ma tu samochodów. Tutejsze plaże nie są szerokie, ale kameralne i spokojne. W sezonie można wypożyczyć kajak i opłynąć wyspę w godzinę, mijając łodzie rybaków naprawiających sieci i dzieci skaczące z nabrzeży. Niezwykła atmosfera, brak zgiełku i obecność historii na każdym kroku sprawiają, że wielu odwiedzających powraca tu dla wewnętrznego wyciszenia.
Drvenik Veli i Mali – siostry z Adriatyku
Nieopodal Trogiru, w cieniu popularnych tras turystycznych, leżą dwie siostrzane wyspy – Drvenik Veli i Drvenik Mali. Choć ich historia sięga czasów rzymskich, gdy pełniły funkcję punktów kontrolnych dla statków płynących w stronę Salony, dzisiaj pozostają enklawami spokoju. Już w dokumentach z XIII w. wspomina się o osadnikach chorwackich i włoskich, którzy żyli tu z morza, uprawy winorośli i oliwek.
Drvenik Veli, większa z dwóch wysp, znana jest z osady ułożonej amfiteatralnie wokół portu. Słynie także z zatoki Krknjaši – zwanej przez żeglarzy Błękitną Laguną. Ta lazurowa zatoka otoczona jest koralowymi skałkami i rafami, które stanowią raj dla nurków. W okolicy Krknjaši archeolodzy-amatorzy znaleźli wrak rzymskiego statku towarowego oraz amfory, które dziś można podziwiać w muzeum w Trogirze. W samym miasteczku dominuje architektura z XVIII i XIX wieku. Kamienne domy z niebieskimi okiennicami, brukowane ulice, a także kościół św. Jerzego z barokowym ołtarzem.
Drvenik Mali, jak sugeruje nazwa jest mniejszy. Zamieszkuje go zaledwie kilkadziesiąt osób, z których większość trudni się rolnictwem – głównie uprawą oliwek i fig. Tutejsze oliwy należą do najbardziej cenionych w regionie, a ich produkcja odbywa się zgodnie z tradycyjnymi metodami tłoczenia na zimno. Krajobraz Drvenika Mali przypomina naturalny ogród botaniczny. Znajdziesz tu gaje oliwne, pola lawendy i dzikie zioła. Na wyspie nie ma samochodów – jedynymi środkami transportu są rowery, wózki ręczne i… własne nogi.
Z Trogiru: Rejs po Błękitnej Lagunie i Šolcie – bilety
Maslinica, perła zachodniego wybrzeża wyspy Šolta, to miejsce, gdzie czas płynie wolniej, a natura splata się z historią w harmonijną całość. Otoczona archipelagiem siedmiu wysepek, ta urokliwa miejscowość zachwyca krystalicznie czystymi wodami, malowniczymi plażami oraz zabytkowym zamkiem Marchi z XVIII wieku, który obecnie pełni funkcję luksusowego hotelu. Podczas wizyty w Maslinicy warto skorzystać z rejsów, które oferują nie tylko relaks na pokładzie, ale także możliwość nurkowania w zatokach, takich jak Zatoka Tiha, gdzie można podziwiać zatopiony XIX-wieczny statek. Dodatkowo, wycieczki często obejmują przystanki w Błękitnej Lagunie oraz w historycznym Trogirze, wpisanym na listę UNESCO.
Nie przegap okazji, by odkryć uroki Maslinicy i okolicznych atrakcji. Zarezerwuj swoją wycieczkę już dziś i zanurz się w niezapomnianej przygodzie na Adriatyku.
Zlarin – wyspa korali i kobiet
Zlarin, położony zaledwie kilka kilometrów od Šibenika, to wyspa, która łączy w sobie elegancję przeszłości z cichym urokiem dalmackiego życia. Już od czasów antycznych była znana jako przystanek na szlaku handlowym. Jednak prawdziwy rozkwit nastąpił w XIX wieku, gdy miejscowi handlarze i poławiacze korali uczynili z niej centrum tego szlachetnego rzemiosła. To właśnie tu kobiety zyskały miano „dam z czerwonego złota”. To one obrabiały korale, projektowały misterne naszyjniki i kolczyki, które trafiały nawet na dwory monarchów. W lokalnym muzeum korali można zobaczyć narzędzia używane przez pokolenia rzemieślników, a także bogaty zbiór biżuterii. Warto dodać, że Zlarin jako jedna z pierwszych wysp w regionie całkowicie zrezygnowała z ruchu samochodowego. Na stałe, nie tylko sezonowo.
Plaża Banje, uważana za jedną z najpiękniejszych w regionie, oferuje łagodne zejście do wody i widok na kontynentalny brzeg. W sercu miasteczka znajduje się kościół Wniebowzięcia NMP z XVII w., którego dzwon codziennie rozbrzmiewa o tej samej porze. W jego wnętrzu znajduje się barokowy ołtarz i kolekcja obrazów lokalnych artystów. Tuż obok, w cieniu cyprysów, mieści się cmentarz, na którym spoczywają pokolenia kobiet i mężczyzn związanych z morzem. Zlarin to także miejsce literackich inspiracji. Poetka Vesna Parun, jedna z najwybitniejszych chorwackich poetek XX wieku, spędziła tu część swojego życia. Jej dom do dziś można zobaczyć podczas spaceru po wyspie. Poza tym, w lokalnej bibliotece regularnie odbywają się wieczory poetyckie i koncerty muzyki dawnej.
Biševo – tajemnicza Błękitna Grota
Biševo to maleńka wyspa o powierzchni zaledwie 5,8 km². Położona jest na zachód od bardziej popularnego Visu, znana jest przede wszystkim z jednego z najbardziej spektakularnych cudów natury w Chorwacji – Modrej Špilji -Błękitnej Groty. To jaskinia morska, w której promienie słońca, wpadające przez podwodny otwór skalny, załamują się w taki sposób, że całe wnętrze groty wypełnia się nieziemskim, błękitnym światłem. Zjawisko to można zaobserwować najlepiej w godzinach porannych, między 11:00 a 13:00. W XIX wieku to zjawisko opisał baron Eugen von Ransonnet-Villez, który jako pierwszy zasugerował wykonanie wejścia dla łódek. Od tego czasu grota przyciąga artystów, podróżników i fotografów z całego świata. Ale Biševo to znacznie więcej niż tylko grota. Wyspa ma długą historię osadnictwa – w czasach rzymskich była miejscem połowów i sezonowych obozowisk rybackich. Ślady tych czasów wciąż można odnaleźć w okolicach zatoki Mezoporat, gdzie archeolodzy odkryli fragmenty ceramiki i narzędzi używanych przez żeglarzy sprzed dwóch tysięcy lat.
W centrum wyspy znajduje się osada Poje, licząca zaledwie kilka domostw, zamieszkanych jedynie sezonowo. Biševo było niegdyś zamieszkane przez ponad 300 osób, dziś jednak pozostała garstka rybaków i rolników, którzy kultywują tradycje przodków – w tym produkcję lokalnego wina z autochtonicznego szczepu plavac mali. Winnice na Biševie, choć nieliczne, dają zaskakująco bogaty plon – wino jest mocne, o głębokim kolorze i wyraźnym aromacie suszonych owoców i dalmatyńskich ziół. Wyspa słynie również z dziewiczych plaż. Najpiękniejsza z nich to Porat – półksiężycowata zatoka o jasnym piasku, turkusowej wodzie i widoku na skaliste klify. Plaża ta często figuruje w rankingach najpiękniejszych ukrytych miejsc w Europie. Biševo posiada także niewielką latarnię morską z końca XIX wieku, z której rozciąga się widok na otwarte morze – miejsce idealne dla miłośników zachodów słońca i fotograficznych ujęć.
Ze Splitu: Błękitna Jaskinia i 5 wysp z rejsem wycieczkowym Vis i Hvar
Jeśli chcesz zobaczyć Dalmację nie tylko z lądu, ale również z pokładu szybkiej motorówki, przeżyć coś więcej niż klasyczną plażową sielankę i zanurzyć się w legendarnym błękicie jednej z najsłynniejszych jaskiń Europy – ta wycieczka jest dla Ciebie. W jeden dzień odwiedzisz aż pięć wysp, w tym Biševo z Błękitną Grotą, filmową Komižę na Visie, bajeczną plażę Stiniva, lagunę przy Budikovacu oraz majestatyczny Hvar. Wrażenia? Gwarantowane. Krajobrazy? Jak z marzeń. Przewodnik, sprzęt do snorkelingu i morska bryza w zestawie. Zarezerwuj swoją przygodę już teraz przez sprawdzony link:
Zobacz szczegóły i kup bilet na GetYourGuide
Prvić – wyspa Fausta Vrančića i cichych zaułków
Wyspa Prvić leży zaledwie kilkaset metrów od wybrzeża w pobliżu Vodic, ale mimo tej bliskości do lądu, zachowała swój intymny, wyspiarski charakter. Prvić to nie tylko spokój i zapach sosen – to przede wszystkim historia i dziedzictwo kulturowe, którego nie powstydziłoby się wiele znacznie większych miast. Największą chlubą wyspy jest postać Fausta Vrančića – XVI-wiecznego wynalazcy, filozofa, lingwisty i biskupa, który zasłynął m.in. jako twórca pierwszego projektu spadochronu. Urodzony w pobliskim Šibeniku, większość życia spędził na Prviću, gdzie też ostatecznie został pochowany. W miejscowości Prvić Luka znajduje się interaktywne muzeum jego imienia – jedno z najciekawszych miejsc w regionie, pozwalające zrozumieć, jak bardzo ten dalmatyński umysł wyprzedzał swoje czasy. Repliki jego wynalazków, rękopisy i filmy edukacyjne tworzą niezwykłą narrację o człowieku, który myślał o przyszłości w czasach, gdy świat dopiero odkrywał naukę.
Ale Prvić to nie tylko geniusz Vrančića. To także dwie urokliwe osady: Prvić Luka i Šepurine, które zachwycają kamienną zabudową, wąskimi uliczkami i portami, w których kołyszą się małe łodzie rybackie. W Šepurine znajduje się renesansowy kościół św. Rocha oraz letnia rezydencja biskupów z Šibenika, zbudowana w stylu weneckim. Miłośnicy architektury sakralnej z pewnością docenią również kościół św. Marii z XVI wieku – skromny, ale harmonijnie wpisany w krajobraz.
Kaprije – oliwne gaje, zatoki i opowieści z przeszłości
Kaprije, choć nie tak odległa od Šibenika, jest jedną z najbardziej niedocenianych wysp archipelagu. Jej nazwa pochodzi od kaparów – rośliny, która niegdyś rosła tu w dużych ilościach i była zbierana przez mieszkańców jako przyprawa oraz składnik leczniczy. Dziś kapary spotyka się tu rzadziej, ale wyspa nie straciła nic ze swojego uroku. Przeciwnie – zyskała na tym, że oparła się nowoczesności. Na Kaprije nie ma samochodów, nie ma też hoteli. Jedyna większa miejscowość to Kaprije – urokliwa wioska z kamienną zabudową i małym portem, wokół którego toczy się całe życie. Domy wznoszą się tu tarasowo, tworząc naturalny amfiteatr nad zatoką. W centrum znajduje się kościół św. Piotra, zbudowany w XVII wieku, z dzwonnicą, z której co godzinę rozlega się pojedynczy dźwięk, wybijający rytm dnia.
Kaprije było niegdyś strategicznym punktem na mapie dalmatyńskich szlaków morskich. Wokół wyspy znajduje się kilka zatopionych wraków z czasów II wojny światowej, a nurkowie amatorzy i profesjonaliści często odwiedzają okoliczne wody właśnie w poszukiwaniu tych historii zapisanych w głębinach. W zatoce Remetić odkryto fragmenty niemieckiego trałowca, a w okolicach wyspy Mala Kaprije – pozostałości alianckiej jednostki zaopatrzeniowej. Kaprije to także raj dla żeglarzy – osłonięte zatoki, niewielki ruch i dobrze rozwinięta infrastruktura portowa czynią z niej idealny przystanek na trasie przez środkową Dalmację. W sezonie w lokalnych konobach można spróbować ośmiornicy „ispod peke” – duszonej w żeliwnym naczyniu pod warstwą rozżarzonych węgli – oraz domowego wina, które, choć nie jest oficjalnie eksportowane, ma niepowtarzalny smak i bukiet.
TOP 3 noclegi na wyspach Dalmacji
Hotel Maestral – Prvić Luka, Wyspa Prvić
Hotel Maestral to urokliwy hotel, który mieści się w odrestaurowanym budynku z XIX wieku, zaledwie kilka kroków od plaży Prvić Luka. Oferuje klimatyzowane pokoje z widokiem na morze oraz bezpłatne Wi-Fi. Goście chwalą go za wyjątkową lokalizację i atmosferę.
Apartments MEDITERRANEO – Kaprije, Wyspa Kaprije
Apartments MEDITERRANEO oferuje nowoczesne apartamenty, które znajdują się w spokojnej okolicy, około 15 minut spacerem od plaży Portic. Każdy apartament jest klimatyzowany i posiada dostęp do odkrytego basenu. Idealne miejsce dla tych, którzy szukają relaksu z dala od zgiełku.
Hotel Spongiola – Krapanj, Wyspa Krapanj
Hotel Spongiola położony na wyspie Krapanj, to czterogwiazdkowy hotel znajduje się tuż przy plaży i w pobliżu lasu sosnowego. Oferuje spa oraz bezpłatny transport łodzią. Goście cenią go za spokojną lokalizację i doskonałą obsługę.
Zobacz także: Dalmacja w siedem dni – plan wycieczki
Autorka: Magdalena Łydka – miłośniczka podróży, szczególnie tych na Bałkany. Copywriterka specjalizująca się w tematyce podróżniczej, która pracę w korporacji zastąpiła tworzeniem stron internetowych i podróżowaniem. Każdą wolną chwilę spędza w podróży z dobrą książką i notesem. Autorka kilku ebooków o Chorwacji, Bałkanach i Półwyspie Apenińskim. Ulubione miejsce do pracy: wyspa Korčula w Chorwacji.